Choroby jelita grubego dotyczą coraz większej liczby osób na świecie. Są to zarówno schorzenia lekkie, które jedynie uprzykrzają życie chorego, jak również poważne, zagrażające życiu dolegliwości. Mogą dotyczyć osób w każdym wieku, bez względu na płeć czy styl życia, choć przy odpowiedniej profilaktyce niektórym z nich można zapobiegać. Choroby jelita grubego, ich objawy i leczenie stanowią temat zainteresowania wielu dziedzin medycyny, w dużej mierze w związku z ich wzrastającą tendencją do występowania.
Choroby jelita grubego – objawy
Omawianą grupę chorób cechują dość charakterystyczne symptomy i to właśnie ich wystąpienie sugeruje choremu wizytę u lekarza. Szczególnie, jeśli trwają one długo lub wykazują tendencję do nawracania. Objawy choroby jelita grubego to między innymi:
- dolegliwości bólowe brzucha,
- wzdęcia,
- biegunki lub zaparcia, a także każde inne zaburzenie defekacji,
- ból podczas wypróżniania się,
- hemoroidy,
- obniżenie odbytnicy,
- uczucie ciężkości w jamie brzusznej,
- ewentualnie zgrubienia w okolicy podbrzusza,
- zmiana konsystencji lub wyglądu stolca, szczególnie jeśli pojawia się w nim krew.
Chorobom jelita grubego mogą towarzyszyć także niespecyficzne objawy, takie jak: gorączka, ogólne złe samopoczucie, brak apetytu lub spadek masy ciała. Każda charakterystyczna oznaka powinna skłaniać nas do wizyty u specjalisty, szczególnie, jeśli towarzyszą jej objawy atypowe.
Diagnostyka chorób jelita grubego
Do grupy najczęściej występujących schorzeń jelita grubego można zaliczyć między innymi:
- nowotwór jelita grubego,
- chorobę Leśniowskiego-Crohna,
- wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
- ostre niedokrwienie jelit,
- perforację jelit.
To właśnie po ich kątem zazwyczaj wykonuje się diagnostykę, choć oczywiście takich chorób jest znacznie więcej. Diagnostyka jelita grubego składa się z kilku etapów. Pierwszym z nich jest szczegółowy wywiad z pacjentem, na podstawie którego lekarz może wstępnie podejrzewać konkretną dolegliwość. Następnie przystępuje się do badania per rectum, które polega na ocenie prostaty i ewentualnych zmian anatomicznych w obrębie odbytnicy. W jego przebiegu lekarz umieszcza palec w odbycie pacjenta i dokonuje palpacji. Badanie nie należy do przyjemnych, jest jednak bardzo szybkie i bezbolesne. Najskuteczniejszym badaniem diagnostycznym jest jednak kolonoskopia, czyli oględziny wnętrza jelita grubego za pomocą endoskopu z kamerką. Do badania pacjent przygotowuje się już kilka dni wcześniej (przestrzega diety, zażywa środki przeczyszczające). Samo badanie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Dzięki kolonoskopii lekarz może dokładnie obejrzeć wnętrze jelita grubego na całej jego długości.
W dzisiejszych czasach szczególnie istotna jest diagnostyka raka jelita grubego. Wykazano, że ryzyko jego rozwoju wzrasta wraz z wiekiem i jest większe u mężczyzn. To jeden z najczęściej występujących nowotworów złośliwych w Europie, także w Polsce. Diagnostyka obejmuje zarówno badanie per rectum i kolonoskopię (wraz z pobraniem wycinka do badań histopatologicznych), jak i rektoskopię, badanie RTG jelita grubego oraz badania morfologiczne krwi pod kątem obecności markera 5 CRA.