Choroby układu pokarmowego to mniej lub bardziej poważne dolegliwości, które przejawiają się objawami żołądkowo-jelitowymi. To bardzo obszerna grupa chorób, do której zaliczamy zarówno zatrucia pokarmowe czy infekcje bakteryjne, jak i przewlekłe schorzenia. Kompleksowe leczenie zawsze powinno obejmować między innymi modyfikację stylu życia, wprowadzenie zdrowej diety oraz regularną aktywność fizyczną (która korzystnie wpływa na perystaltykę jelit i cały układ trawienny). Warto jednak wiedzieć, jakie są choroby układu pokarmowego, aby w razie konieczności móc je wstępnie zdiagnozować i udać się ze swoimi podejrzeniami do lekarza.
Choroby układu pokarmowego – przykłady
Choroby układu pokarmowego to bardzo obszerna grupa schorzeń dotyczących głównie przełyku, żołądka oraz jelit. Do pięciu najczęściej występujących chorób tego przewodu zalicza się:
● różnego rodzaju alergie pokarmowe (na laktozę, gluten itd.),
● zespół jelita drażliwego (IBS),
● chorobę refluksową przełyku,
● chorobę Leśniowskiego-Crohna,
● niestrawność.
Alergie pokarmowe wiążą się z nieprawidłową reakcją organizmu na kontakt z alergenem zawartym w pożywieniu. Szacuje się, że dotyczą do 3% populacji dorosłej oraz aż do 6% dzieci. Najczęściej organizm źle reaguje na spożycie orzechów, glutenu, laktozy, ryb i skorupiaków, chociaż spotkać można także uczulenia mniej typowe, np. na czekoladę. Alergie pokarmowe wiążą się z wystąpieniem biegunek, nudności, wymiotów, objawów skórnych i duszności po kilku godzinach od spożycia produktu. W skrajnych przypadkach objawy mogą pojawić się po kilkunastu minutach i wywołać zagrażającą życiu reakcję anafilaktyczną.
Zespół jelita drażliwego dotyczy aż do 20% całej populacji. Udowodniono, że wynika głównie z braku umiejętności radzenia sobie ze stresem, spory wpływ na jego wystąpienie mają jednak czynniki genetyczne i nieodpowiednia dieta. Nie można ustalić jednego przebiegu tej dolegliwości, ponieważ w zależności od osoby, może powodować zaparcia, biegunki lub występować w postaci mieszanej. Chorobie tej często towarzyszą zgaga, wzdęcia i nudności.
Choroba refluksowa przełyku to zespół objawów związanych z zarzucaniem treści pokarmowej żołądka do przełyku. Przyczyną jest upośledzenie funkcji dolnego zwieracza przełyku, który nie spełnia swojej funkcji i nie zapobiega cofaniu się połkniętych kęsów. Głównymi objawami refluksu są zgaga (uczucie pieczenia w przełyku), puste odbijanie oraz odczuwalne cofanie się treści pokarmowej, niekiedy nawet ponownie do jamy ustnej.
Choroba Leśniowskiego-Crohna to przewlekłe, nieswoiste zapalenie jelit, które objawia się bólami brzucha, biegunkami, niedożywieniem i nagłym spadkiem masy ciała. Może prowadzić do rozwoju raka jelita grubego. Przyczyny nie zostały dokładnie poznane, wyróżnia się jednak wiele czynników ryzyka predysponujących do wystąpienia schorzenia, w tym: palenie papierosów, czynniki genetyczne, nagły spadek odporności wywołany inną chorobą lub przewlekłe stosowanie niektórych leków hormonalnych i z grupy NLPZ.
Niestrawność to bardzo popularne zaburzenie czynnościowe układu pokarmowego. Obejmuje zgagę, bóle brzucha, uczucie ciężkości i pełności, nudności oraz wzdęcia, co następuje po spożyciu konkretnych pokarmów. Zwykle są to posiłki ciężkostrawne (groch, kapusta, grzyby, tłuste i smażone dania, fast-foody). Czynnikami ryzyka niestrawności są dodatkowo: zachłanne, szybkie spożywanie posiłków, połykanie zbyt dużej ilości powietrza podczas jedzenia i spożywanie za dużych porcji.
Podsumowanie
Choroby układu pokarmowego wpływają negatywnie na jakość życia, zwłaszcza jeśli wykazują przewlekły i nawracający przebieg. Osoba dotknięta tymi dolegliwościami często obawia się nawet dłuższych wyjść z domu w miejsca, gdzie może nie być toalety. Wpływa to na pogorszenie relacji z innymi ludźmi i może powodować odizolowanie społeczne. Ponadto objawy żołądkowo-jelitowe wpływają na spadek ogólnego samopoczucia. Chory ma problemy ze snem, cierpi na brak apetytu i jest rozdrażniony. Najczęstsze choroby układu pokarmowego wymienione wyżej dotyczą sporego odsetka populacji, być może także osób z Twojego otoczenia. Przede wszystkim warto więc zrozumieć istotę i specyfikę tych dolegliwości.